|
 Προτεινόμενο μάθημα με θέμα τον σχολικό εκφοβισμό από τη Βάσω Αϊντζή.
Ο σχολικός εκφοβισμός είναι ένα φαινόμενο που παρουσιάζει έξαρση τις τελευταίες δεκαετίες, επιφέροντας καταστροφικές συνέπειες σε αυτούς που τον βιώνουν (τόσο σε σωματικό, όσο και σε ψυχολογικό επίπεδο). Μέσα από τις συγκεκριμένες διδασκαλίες γίνεται μια προσπάθεια εκτός από την εισήγηση των επιδιωκόμενων μουσικών δεξιοτήτων να ενισχυθούν η αυτοεκτίμηση, η ενσυναίσθηση, η κοινωνικοποίηση και η συνεργατικότητα των μαθητών, δεξιότητες «κλειδιά» για την αντιμετώπιση του φαινομένου. Μάλιστα, το συγκεκριμένο αντικείμενο προσφέρεται για διαθεματική διδασκαλία με τα περισσότερα διδακτικά αντικείμενα του Δημοτικού Σχολείου.
Για να διαβάσετε την πρώτη διδακτική ώρα πατήστε εδώ και τη δεύτερη εδώ.
Μάθημα 3ο
Μουσικές έννοιες
– Ρυθμικές:
Παλμός/Ρυθμός
– Μορφολογικές:
Βιωματικά: Τριμερής μορφή
– Αρμονίας:
Βιωματικά: Μπορντούν
Βιωματικά: Μείζονα και Ελάσσονα
– Προαπαιτούμενες γνώσεις:
Σιγανά – Δυνατά (forte – piano)
Στόχοι μαθήματος
Οι μαθητές αναμένεται να:
1. Τραγουδούν ομαδικά το τραγούδι «Υπάρχουν χέρια», με μελωδική ακρίβεια, ορθό ρυθμό και σταθερή ταχύτητα.
2. Εκφράζουν τα συναισθήματα τους για μουσικά έργα.
3. Αξιολογούν συνθέσεις που έχουν δημιουργήσει οι ίδιοι ή συμμαθητές τους δικαιολογώντας την άποψή τους.
4. Εκτελούν απλά ρυθμικά μπορντούν σε μελωδικά κρουστά όργανα δημιουργώντας μουσικό υπόβαθρο σε ιστορία.
5. Πειραματίζονται, να επιλέγουν και να οργανώνουν ήχους για να αποδώσουν με μουσική ή/και ηχητικά εφφέ συναισθήματα, εικόνες, χαρακτήρες και ιστορίες.
Υλικά-Μέσα
Η/Υ με ηχεία και πρόσβαση στο internet
Μελωδικά κρουστά όργανα
Ακρόαση-Τραγούδι: Υπάρχουν χέρια – Locomondo / Κούμαρης Μάρκος
Ακρόαση: Modest Mussorgsky – Night on Bald Mountain.
Ακρόαση: Edvard Grieg – “Peer Gynt-Morning Mood”.
Ακρόαση: Richard Wagner – “The ride of the Valkyries”.
Ακρόαση: The Cinematic Orchestra – Arrival of the Birds.
Ακρόαση: Johannes Brahms – Symphony No. 3 – 3rd movement.
Ακρόαση: Sergei Prokofiev – Romeo & Juliet, No.13 Dance of the Knights.
Ακρόαση: Dave Brucker – Take five.
Ακρόαση: Cesaria Evora – Sodade.
Ακρόαση: Gustav Mahler – Symphony No.6, 1st movement.
Ακρόαση: Νίκος Κυπουργός – Βλέφαρο μου (Χρόνης Αηδονίδης).
Οργάνωση τάξης-μαθητών
Οι μαθητές κάθονται στις καρέκλες τους ή στο χαλί της τάξης ή κινούνται ελεύθερα στο χώρο.
Ρουτίνες-Εισαγωγή στο μάθημα
Στην αρχή κάθε μαθήματος γίνεται ρυθμικό, μελωδικό και κινητικό ζέσταμα των μαθητών.
Ξεκινάμε με διατάσεις, αναπνοές (εντοπισμός διαφράγματος), χασμουρητό, σφύριγμα, βουητό, σιγοτραγούδισμα και τελικά μετά από αυτή την προετοιμασία και έχοντας πάρει βαθιά αναπνοή τραγουδάμε “ah” από το στομάχι. Έπειτα κάνουμε ανοδικά και καθοδικά glissandi και τελειώνουμε με το τραγούδι (μίμηση) συγκεκριμένων τόνων.
Πορεία Δραστηριοτήτων
1. Η διδασκαλία ξεκινάει και πάλι με την επαναφορά του τραγουδιού «Υπάρχουν χέρια» των Locomondo μόνο που αυτή τη φορά οι μαθητές τραγουδάνε (με συνοδεία ηχογραφημένης μουσικής) κινούμενοι ελεύθερα στο χώρο δίχως να ακουμπάει ο ένας τον άλλο. Σε περίπτωση που δύο μαθητές ακουμπήσουν μεταξύ τους θα πρέπει να δώσουν τα χέρια και να συνεχίσουν για το υπόλοιπο της δραστηριότητας να κινούνται μαζί. Αν αυτοί οι δύο μαθητές ακουμπήσουν κάποιον τρίτο θα πρέπει κι εκείνος να πιαστεί μαζί τους κ.ο.κ.
Αξιολόγηση δραστηριότητας: Ο εκπαιδευτικός αξιολογεί τους μαθητές μέσα από ένα checklist που έχει δημιουργήσει για τη συγκεκριμένη δραστηριότητα συγκρίνοντας τα αποτελέσματα με αυτά των δύο πρώτων διδασκαλιών.
2. Στη συνέχεια οι μαθητές κάθονται σε κύκλο στο χαλί της τάξης και ακούνε αποσπάσματα από τα εξής κομμάτια:
Modest Mussorgsky – Night on Bald Mountain.
Edvard Grieg – “Peer Gynt-Morning Mood”.
Richard Wagner – “The ride of the Valkyries”.
The Cinematic Orchestra – Arrival of the Birds.
Johannes Brahms – Symphony No. 3 – 3rd movement.
Sergei Prokofiev – Romeo & Juliet, No.13 Dance of the Knights.
Dave Brucker – Take five.
Cesaria Evora – Sodade.
Gustav Mahler – Symphony No.6, 1st movement.
Νίκος Κυπουργός – Βλέφαρο μου (Χρόνης Αηδονίδης).
Έπειτα από κάθε απόσπασμα ακολουθεί σύντομη συζήτηση για τα συναισθήματα που τους δημιούργησε η μουσική.
Σε κατοπινό στάδιο οι μαθητές με τη σειρά αυτοσχεδιάζουν σε κάποιο μελωδικό κρουστό όργανο (π.χ. ξυλόφωνο), ενώ οι υπόλοιποι εκφράζουν τα συναισθήματα που τους δημιούργησαν οι συνθέσεις των συμμαθητών τους.
Παραλλαγή: Οι μαθητές αντί να εκφράζουν προφορικά τα συναισθήματά τους θα μπορούσαν να τα μεταφέρουν στο χαρτί σχεδιάζοντας εικόνες (Διαθεματική διασύνδεση με το μάθημα των Εικαστικών)
Αξιολόγηση δραστηριότητας: Οι μαθητές αξιολογούνται μέσω της παρατήρησης (κυρίως για την ικανότητά τους να ακούνε ενεργητικά τα αποσπάσματα).
3. Στη δραστηριότητα αυτή οι μαθητές χωρίζονται από τον εκπαιδευτικό σε δύο ομάδες, την ομάδα του θύτη (bully) και την ομάδα του θύματος. Η κάθε ομάδα θα πρέπει να δημιουργήσει μία ιστορία με τη μορφή Α-Β-Α. Έπειτα από προβληματισμό σχετικά με το τι μπορεί να επηρεάσει τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά ενός παιδιού η ομάδα του θύτη θα πρέπει να δημιουργήσει μία ιστορία με τη μορφή Ήρεμο-Άγριο-Ήρεμο (στην οποία θα περιγράφεται το τι συνέβη και ο ήρωας από ένα ήρεμο παιδί μεταμορφώθηκε σε κάποιον που προκαλεί καυγάδες και ενοχλεί με διάφορους τρόπους τους συμμαθητές του αλλά και το τι θα πρέπει να γίνει ώστε να μετατραπεί και πάλι σε ένα ήρεμο παιδί), ενώ η ομάδα του θύματος θα πρέπει να δημιουργήσει μία ιστορία με τη μορφή Χαρούμενο-Λυπημένο-Χαρούμενο (όπου θα περιγράφεται το τι συνέβη ώστε ο ήρωας από ένα χαρούμενο παιδί να μεταμορφωθεί σε ένα δυστυχισμένο παιδί και το τι θα πρέπει να γίνει ώστε να μετατραπεί και πάλι σε ένα χαρούμενο παιδί).
Στη συνέχεια οι δύο ιστορίες παρουσιάζονται στην τάξη και η κάθε ομάδα αναλαμβάνει να δραματοποιήσει την ιστορία που δημιούργησε με τη συνοδεία αφήγησης (Διαθεματική διασύνδεση με το μάθημα της Θεατρικής Αγωγής). Παράλληλα, η άλλη ομάδα συνοδεύει την ιστορία χρησιμοποιώντας μελωδικά κρουστά όργανα (π.χ. ξυλόφωνο) ως εξής:
Ήρεμο: Παίζουν σε χαμηλή ένταση (p) μπορντούν σε διάστημα 5ης ή 4ης δημιουργώντας ένα μουσικό χαλί (αν κρίνεται απαραίτητο αφαιρούνται κάποια πλακάκια από το όργανο)
Άγριο: Αυτοσχεδιάζουν στα όργανά τους παίζοντας σε δυνατή ένταση (f)
Ήρεμο: Επιστρέφουν στα αρχικά μπορντούν και στην αρχική ένταση (p)
Η ίδια διαδικασία συμβαίνει και για την ιστορία του θύματος όπου οι ρόλοι των ομάδων αντιστρέφονται. Αυτή τη φορά η ιστορία συνοδεύεται από τα ίδια όργανα στα οποία όμως έχουν αφαιρεθεί όλα τα πλακάκια εκτός από τις νότες A-C-E-G και η συνοδεία διαμορφώνεται ως εξής:
Χαρούμενο: Αυτοσχεδιασμός στις τρεις τελευταίες νότες (C-E-G)
Λυπημένο: Αυτοσχεδιασμός στις τρεις πρώτες νότες (Α-C-E)
Χαρούμενο: Αυτοσχεδιασμός στις τρεις τελευταίες νότες (C-E-G)
Παραλλαγή 1: Το ίδιο θα μπορούσε να γίνει χτυπώντας σε σταθερό παλμό 1 ή 2 από αυτές τις νότες.
Παραλλαγή 2: Θα μπορούσαν και πάλι να αποδοθούν διαφορές στην ένταση παίζοντας (f) στα χαρούμενα μέρη και (p) στο λυπημένο μέρος.
Στο τέλος της δραστηριότητας μπορεί να γίνει συζήτηση για προβληματισμό με ερωτήσεις όπως:
Πως συνδέονται οι δύο ιστορίες;
Πως οι ενέργειες του ενός ήρωα επηρεάζουν τον άλλο;
Αξιολόγηση δραστηριότητας: Ο εκπαιδευτικός αξιολογεί τους μαθητές μέσα από συντρέχουσα αξιολόγηση με παρατήρηση και άμεση ανατροφοδότηση.
Εικόνα: Ελίνα Τσιόπα
Το περιεχόμενο αυτού του άρθρου αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία του/της αρθρογράφου. Συνεπώς, ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ κάθε αναδημοσίευση, αντιγραφή ή τροποποίηση του χωρίς την έγγραφη συγκατάθεση του/της. Εάν ενδιαφέρεστε για το περιεχόμενο της σελίδας, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας.
|
