|
 Προτεινόμενες δραστηριότητες
για ένα δημιουργικό μάθημα βιολιού από τη Χριστίνα Τσίγκα
Τι να νιώθει άραγε το βιολί;
Όταν παίζω βιολί τι αισθάνομαι;
Α, κοίτα το πρόσωπο αυτού του βιολιστή -τι περίεργες εκφράσεις παίρνει!
Μπορώ να παίξω αυτά που νιώθω στο βιολί;
Τα emoticons, σύμφωνα με την Britannica, είναι σύμβολα που χρησιμοποιούνται στις επικοινωνίες μέσω υπολογιστή και αναπαριστούν εκφράσεις του προσώπου ώστε να επικοινωνήσει ο γράφοντας/η γράφουσα τη συναισθηματική του/της κατάσταση. Ουσιαστικά προκύπτει από τη συναίρεση των λέξεων emotion και icon. Τα emoticons και τα emojis έχουν μπει δυναμικά στη ζωή μας και στις γραπτές επικοινωνίες μας!
Οι παρακάτω μουσικές εξερευνήσεις στο βιολί είναι εμπνευσμένες από αυτές τις φατσούλες –οι οποίες είναι κατά κύριο λόγο άφυλες, χωρίς φυλετικό και ηλικιακό προσδιορισμό– και προτείνονται ενδεικτικά ως αφετηρία μιας εξελισσόμενης διαδικασίας στην απόδοση εκφραστικών ήχων στο βιολί. Η εστίασή τους είναι στα πρώτα 2-3 χρόνια διδασκαλίας-μάθησης του βιολιού αλλά αντίστοιχα διαμορφωμένες δράσεις μπορούν να οργανωθούν και κατά τα επόμενα χρόνια.
Στην περίπτωση εξ αποστάσεως διδασκαλίας-μάθησης μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα αντίστοιχα σύμβολα που παρέχει η πλατφόρμα. Εναλλακτικά, μπορούν να χρησιμοποιηθούν ζωγραφιές ή φωτογραφίες με διαφορετικές εκφράσεις προσώπων.
Το παιχνίδι διαφοροποιείται ανάλογα με τις ανάγκες και το υπόβαθρο των μαθητών και την εξοικείωσή τους με τις πρακτικές του αυτοσχεδιασμού. Τα παιχνίδια είναι μαθητοκεντρικά και αμφίδρομα, αν και στο αρχικό στάδιο είναι βοηθητικό να τα ξεκινάει ο/η διδάσκων/ουσα.
Στόχοι
Οι μικροί σπουδαστές
_παρατηρούν και περιγράφουν τις διαφορετικές εκφράσεις ενός προσώπου και τις συνδέουν με ανάλογα συναισθήματα και διαθέσεις, διευρύνοντας το λεξιλόγιό τους για τα συναισθήματα των ανθρώπων
_αντιλαμβάνονται το βάρος και τις διαστάσεις του βιολιού σε σχέση με το σώμα τους
_εξοικειώνονται με διαφορετικές τεχνικές στο βιολί (string crossing, pizzicato, tremolo, flautando, sul tasto, sul ponticello)
«Τι νιώθει αυτή η φατσούλα;»
Μικρά στιχάκια για διαφορετικά συναισθήματα, με αφορμή την έκφραση ενός emoticon ή ενός προσώπου (πραγματικού ή από ζωγραφιά/ φωτογραφία). Προτείνεται να χρησιμοποιηθούν χωρίς μουσικό κείμενο και να αποδοθούν πρώτα ρυθμικά ή/και μελωδικά σαν τραγούδι! Αρχικά παίζει ο/η εκπαιδευτικός, έτσι ώστε να «ξεκλειδωθεί» ο μαθητής/η μαθήτρια και να προτείνει τις δικές του/της ιδέες. Είναι καλό να προηγηθούν παιχνίδια σχετικά με έκφραση συναισθημάτωνή διαθέσεων μέσα από πολύ σύντομες αφηγήσεις (π.χ. «περιμένω τους νονούς και νιώθω μεγάλη χαρά», «δεν έχω τους φίλους μου να παίξουμε μαζί και βαριέμαι», «άκουσα μία δυνατή βροντή και τρόμαξα!» κτλ). Η δραματοποίηση των αφηγήσεων γίνεται μόνο με το σώμα (έκφραση προσώπου και στάση ή κίνηση στο χώρο) και χωρίς λόγο.
  Σημείωση: για αρχάριους μαθητές. Μπορεί να παιχτεί και στους άλλους δύο συνδυασμούς διαδοχικών χορδών.
  Σημείωση: για αρχάριους μαθητές. Το pizzicato στη συγχορδία των ανοιχτών χορδών δεν χρειάζεται να γίνει απολύτως «μετρημένα» στον ρυθμό.
  Σημείωση: να έχουν εξοικειωθεί τα παιδιά με την διαχείριση των ογδόων στο δοξάρι. Μπορεί να παιχτεί και στους άλλους δύο συνδυασμούς διαδοχικών χορδών.
  Σημείωση: να έχουν εξοικειωθεί τα παιδιά με την διαχείριση των ογδόων στο δοξάρι. Μπορεί να παιχτεί και στους άλλους δύο συνδυασμούς διαδοχικών χορδών. Προτείνεται να παιχτεί στη μέση του δοξαριού αλλά και εναλλακτικά στη βάση ή μύτη, ανάλογα την τεχνική επιδίωξη ή την ποιότητα του ήχου.
  Σημείωση: το tremolo είναι μία τεχνική που ελκύει ιδιαίτερα τους μαθητές. Πρέπει να γίνει κατανοητή περισσότερο ως διερεύνηση των δυνατοτήτων παιξίματος με το δοξάρι, χωρίς την επιδίωξη ενός «τέλειου» ήχου. Μπορεί επίσης να παιχτεί sul tasto ή sul ponticello.
   Σημείωση: να έχουν εξοικειωθεί τα παιδιά με το γλίστρημα του δεύτερου δαχτύλου. Μπορεί εναλλακτικά να παιχτεί με το 4ο-3ο-2ο δάχτυλο, χωρίς γλίστρημα.
«Τι να σκέφτεται άραγε αυτός ο κύριος;»
Παρακολούθηση αποσπάσματος βίντεο εκτέλεσης ενός βιολονίστα/μιας βιολονίστριας με τον ήχο σε σίγαση. Συζήτηση με τον μαθητή/τη μαθήτρια για τις εκφράσεις του προσώπου του/της. «Τι συναισθήματα μπορεί να νιώθει; Δημιουργούνται από τη μουσική που παίζει; Μπορείς να φανταστείς και να περιγράψεις τη μουσική που παίζει (αργή/γρήγορη, σιγανή/δυνατή, τρυφερή/τρομακτική);»
Ακολουθεί δεύτερη προβολή του ίδιου αποσπάσματος μαζί με τον ήχο του και σχολιασμός των εκφράσεων του προσώπου του εκτελεστή, σε σχέση με τη μουσική.
«Δύο κύριοι με διαφορετικό τρόπο ζωής»
Ο Mussorgsky στο δημοφιλές έργο του «Εικόνες από μία έκθεση» δημιούργησε μία φανταστική συνομιλία ανάμεσα σε δύο Εβραίους –τον Goldenberg και τον Schmuÿle– εμπνευσμένος από δύο διαφορετικούς πίνακες του Hartmann. O/η εκπαιδευτικός θέτει προς ακρόαση το συγκεκριμένο μέρος του έργου –είτε στην πιανιστική είτε στην ορχηστρική του εκδοχή– και συζητά με τον μαθητή/την μαθήτρια για τις πιθανές συναισθηματικές καταστάσεις των δύο χαρακτήρων. Σε επόμενο μάθημα, το παιδί με τη βοήθεια του/της εκπαιδευτικού δημιουργεί μία μικρή ιστορία με θέμα μια διαφωνία ανάμεσα σε δύο πρόσωπα (π.χ. για το πώς μπορεί να παιχτεί ένα παιχνίδι ή ποιο φαγητό είναι πιο νόστιμο). Η ιστορία «μεταφέρεται» στο βιολί με παίξιμο σε δύο χορδές όπου κάθε χορδή αναπαριστά την διαφορετική άποψη του κάθε χαρακτήρα.
Λίγα λόγια για την Χριστίνα…
© Christina Tsigka, https://thesingingfish.eu, 2021
Το περιεχόμενο αυτού του άρθρου αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία του/της αρθρογράφου. Συνεπώς, ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ κάθε αναδημοσίευση, αντιγραφή ή τροποποίηση του χωρίς την έγγραφη συγκατάθεση του/της. Εάν ενδιαφέρεστε για το περιεχόμενο της σελίδας, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας.
|
