Μαθαίνουμε τα όργανα: Ακορντεόν

Μαθαίνουμε τα όργανα
Ακορντεόν

Προτεινόμενο μάθημα παρουσίασης μουσικού οργάνου από τη Βασιλική Ψύρρα

Ήδη από την προσχολική ηλικία τα παιδιά μπορούν να έρθουν σε επαφή και να γνωρίσουν τα μουσικά όργανα. Ο εκπαιδευτικός μπορεί να κάνει έναν κύκλο μαθημάτων με θέμα τα μουσικά όργανα, όπου θα έχει καλέσει επαγγελματίες μουσικούς να παρουσιάσουν το μουσικό τους όργανο στα παιδιά με δημιουργικό τρόπο.
Παρακάτω παρουσιάζεται μία από τις δύο διδακτικές ώρες που θα ακολουθήσουν με θέμα το ακορντεόν σε παιδιά ηλικίας 4 έως 6 χρονών…

Πορεία πρώτου μαθήματος

Φάση 1
Ο ακορντεονίστας μπαίνει στη τάξη προσπαθώντας να σηκώσει το ακορντεόν του. Αφού τα καταφέρει (με δυσκολία βεβαίως) κάθεται κοντά στα παιδιά και αρχίζει να το βγάζει από τη θήκη με αργές, προσεκτικές κινήσεις. Αφού το „επεξεργάζεται“, χωρίς να μιλάει, δίνοντας χρόνο στα παιδιά να το παρατηρήσουν και αυτά, το φοράει και στο τέλος λέει με μεγάλη απορία… „Τι είναι αυτό;“.

Φάση 2
Με το που λέει ο ακορντεονίστας την ερώτηση „Τι είναι αυτό;“ ξεκινάει να τραγουδάει μια απλή μελωδία συνοδευόμενη από το ακορντεόν, η οποία ξεκινάει από μείζονα κλίμακα, περνάει σε ελάσσονα που οδηγεί σε κλάστερ και επιστρέφει πάλι στη μείζονα, επαναλαμβάνοντας κάθε φορά για την κάθε κλίμακα μόνο την ερώτηση „Τι είναι αυτό;“. Για παράδειγμα:

Ο ακορντεονίστας όμως δεν είναι μόνο μουσικός τώρα αλλά και ηθοποιός. Αυτό σημαίνει, στη μείζονα κλίμακα τραγουδάει χαρούμενος, στην ελάσσονα λυπημένος, στεναχωρημένος και όταν έρχονται τα κλάστερ λέει τη φράση δυνατά, όχι τραγουδιστά και επιστρέφει πάλι στην ηρεμία, απαντώντας στη ερώτηση…. „Μα αυτό είναι ένα ακορντεόν!“

Φάση 3
Όμως τίθεται άλλο ένα ερώτημα, ποιος είναι ο ακορντεονίστας; „Αλλά ποιος είμαι εγώ;“ ρωτάει και απαντάει τραγουδώντας το όνομά του με τη μελωδία του παραπάνω τραγουδιού διαλέγοντας έναν από τους τρόπους. Στη συνέχεια ρωτάει ένα, ένα τα παιδιά τα ονόματά τους και τα επαναλαμβάνει κάθε φορά τραγουδώντας τη μελωδία για το κάθε όνομα με διαφορετικό τρόπο.

Φάση 4
Όμως „Πως ακούγεται το ακορντεόν;“

Σε αυτή τη φάση του μαθήματος τα παιδιά θα έχουν τη ευκαιρία να ακούσουν τους ήχους που μπορεί να παράγει το ακορντεόν, πχ. τι ακούμε όταν πατάμε το κουμπί του αέρα. Μερικούς από τους ήχους που θα παίξει ο ακορντεονίστας δεν θα είναι τυχαίοι. Στη συνέχεια του μαθήματος θα αφηγηθεί ένα παραμύθι όπου θα ακουστούν κάποιοι απ’ αυτούς. Τα παιδιά όμως πριν το ακούσουν θα φανταστούν τι μπορεί να είναι ο κάθε ήχος, τι τους θυμίζει.

Κάθε ήρωας του παραμυθιού έχει το δικό του μοτίβο (μελωδία ή ήχος). Σ’ αυτό το σημείο μπορεί να δημιουργηθεί και μια κινητική δραστηριότητα με βάση τα μοτίβα πριν την αφήγηση του παραμυθιού Ο ήλιος και ο άνεμος (πχ. περπατάμε σαν να κάναμε περίπατο στο δάσος). Οι ήρωες είναι ο ήλιος, για τον οποίο το μοτίβο μπορεί να είναι τρίλιες ή συγχορδίες (πάντα οι ίδιες κάθε φορά που έρχεται το μοτίβο και όχι τυχαίες), ο άνεμος, ο οποίος παίζεται από το κουμπί του αέρα που έχει το ακορντεόν και ο περαστικός γέροντας, για τον οποίο ένα παράδειγμα μοτίβου θα μπορούσε να είναι το εξής, καθώς οι διαδοχικές νότες δίνουν την αίσθηση του περίπατου:

Φάση 5
Και αρχίζει το παραμύθι…

Μια φορά κι έναν καιρό μάλωναν ο ήλιος με τον άνεμο. Ο ήλιος ήρεμος και λαμπερός όπως πάντα.
– Ακούγεται το μοτίβο του ήλιου –

Ο άνεμος νευρικός κι ανήσυχος.
– Ακούγεται το μοτίβο του ανέμου –

Μάλωναν λοιπόν για το ποιος από τους δύο είναι ο πιο δυνατός.
– Ακούγονται και τα δύο μοτίβα μαζί –

Τότε λέει ο άνεμος που βλέπει έναν περαστικό γέροντα „Τι λες ήλιε? Θα μπορέσω να αρπάξω το παλτό του γέροντα με το δυνατό μου φύσημα?“. Ο ήλιος του απαντά με χαμηλή φωνή. „Άνεμε είσαι δυνατός αλλά δεν ξέρω αν θα μπορέσεις να βγάλεις το παλτό του γέροντα από πάνω του, αλλά προσπάθησε εσύ και μετά θα προσπαθήσω κι εγώ.“
– Ακούγεται το μοτίβο του γέροντα –

Ο άνεμος φανερά αγριεμένος ρίχνει μια απότομη ανάσα προς το μέρος του γέροντα.
– Ξανά το μοτίβο του ανέμου –

Ο ουρανός άρχισε να σκοτεινιάζει και γκρίζα σύννεφα άρχισαν να σκεπάζουν τον ουρανό. Ο γεράκος κούμπωσε μερικά από τα κουμπιά του παλτού για να μην κρυώσει. Ο άνεμος παρατήρησε την κίνηση του γεράκου και άρχισε να φυσά πιο δυνατά και σταθερά προς το μέρος του.
– Συνεχίζει να ακούγεται το μοτίβο του ανέμου και σιγά, σιγά δυναμώνει η ένταση –

Σφίγγει το παλτό πάνω του όλο και περισσότερο. Ο άνεμος χάνει τον έλεγχο και φυσάει ακόμα πιο πολύ, αλλά δεν καταφέρνει να σκίσει το παλτό του παππού και να το πετάξει κάτω. Και έτσι τα παρατάει.
– Συνεχίζει να παίζει ο ακορντεονίστας, όσο πιο δυνατά μπορεί και απότομα σταματάει –

Ο ήλιος παίρνει θέση και συγκεντρώνεται. Κλείνει τα μάτια και αρχίζει να σφυρίζει ένα τραγουδάκι. Τα σύννεφα φεύγουν σιγά σιγά και ο καταγάλανος ουρανός παίρνει την θέση τους. Ο γέροντας σηκώνεται με αργό ρυθμό από το έδαφος και προσπαθεί να καταλάβει τι γίνεται.
– Ακούγεται το μοτίβο του ήλιου –

Η θερμοκρασία ανεβαίνει. Ο γέρος αρχίζει να ξεκουμπώνει μερικά κουμπιά από το παλτό του. Τα λουλούδια στο λιβάδι είναι υπέροχα. Ο γέρος ξεκουμπώνει και τα υπόλοιπα κουμπιά από το παλτό. Ο ήλιος συνεχίζει να σφυρίζει.
– Συνεχίζει ο ακορντεονίστας να παίζει το μοτίβο του ήλιου όλο και πιο δυνατά και προσθέτει και μια δεύτερη φωνή στο μοτίβο –

Ο παππούς έχει δρόμο ακόμα για το σπίτι αλλά δεν τον νοιάζει. Τα πουλιά κελαηδούν όλα μαζί. Η θερμοκρασία είναι κατάλληλη για περίπατο. Βγάζει το παλτό από πάνω του και το ακουμπάει στον ώμο. Ο ήλιος χαμογελάει. Αυτό ήταν! Ο γέροντας μόλις πέταξε το παλτό του στο έδαφος. Δεν το έχει ανάγκη πια. Η ημέρα είναι ηλιόλουστη, υπέροχη!
– Ακούγεται το μοτίβο του γέροντα. Ο ακορντεονίστας αρχίζει να παίζει αργά και σιγά, σιγά ανεβαίνει το τέμπο μέχρι να ακουστεί η μελωδία κανονικά –

Όμως, ο άνεμος θύμωσε τόσο πολύ, που ο ήλιος τον νίκησε, που φύσηξε τόσο δυνατά που κατάφερε και σήκωσε ακόμη και το ακορντεόν και το πήρε μακριά από τον ακορντεονίστα….
– Ο ακορντεονίστας αρχίζει και στροβιλίζεται στο χώρο, και κρύβει το ακορντεόν του –

Αν θέλετε να μάθαιτε τι απέγινε το ακορντεόν διαβάστε εδώ τη συνέχεια…