Φθινοπωρινά φύλλα

Προτεινόμενο φθινοπωρινό μάθημα για παιδιά προσχολική ηλικίας από τη Βασιλική Ψύρρα

Υλικά
Φθινοπωρινά φύλλα απαραίτητα με το κοτσανάκι τους (ένα για κάθε παιδί)
“Jenny Pluck Pears” – John Playford
Djembe
Singing bowl
“Φθινόπωρο” – Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης, Ποίηση: Κώστας Χατζόπουλος

Φανταζόμαστε πως είμαστε δέντρα. Δέντρα γερά και δυνατά. Τα παιδιά και ο εκπαιδευτικός κάθονται σε κύκλο με όρθια την πλάτη και ανοίγουν τα χέρια σαν κλαδιά. Οι παλάμες είναι τα φύλλα των δέντρων. Το φθινόπωρο αρχίζει να κρυώνει ο καιρός και ένα ελαφρύ δροσερό αεράκι αρχίζει να φυσάει. Τα παιδιά φτιάχνουν ήχους του αέρα. Μόλις όμως ο αέρας γίνει δυνατός παίρνει τα φύλλα μακριά. Τα παιδιά φυσάνε τη μια παλάμη και κουνάνε απαλά το χέρι μέχρι να ακουμπήσει στο ένα πόδι. Κάνουν το ίδιο και με το άλλο χέρι.

Ο εκπαιδευτικός τραγουδάει το τραγούδι “Φθινόπωρο” και τα χέρια μας “χορεύουν” απαλά στον αέρα, χαϊδεύουν το δέρμα μας, το πρόσωπό μας.

Με το που σταματάει το τραγούδι ο εκπαιδευτικός παίζει με το μουσικό όργανο Singing bowl και ταυτόχρονα τραγουδάει ελεύθερα, χωρίς μέτρο. Εξηγεί στα παιδιά πως αυτό το μουσικό όργανο είναι ένα φθινοπωρινό μουσικό όργανο, γιατί όταν κάποιος παίζει μαζί του τρεμοπαίζει όπως τα φύλλα στα κλαδιά όταν τα φυσάει ο αέρας.

Το ένα παιδί μετά το άλλο παίζει με το Singing bowl και με τις άκρες των δαχτύλων του αισθάνεται πως πάλλεται το μουσικό όργανο. Μερικές ακόμα δραστηριότητες με το Singing bowl είναι οι εξής:

Με ποιο μέρος του σώματός μας μπορούμε να αισθανθούμε πιο εύκολα ότι πάλλεται το Singing bowl; Με δάχτυλα μας, με την κοιλιά μας ή με την πλάτη μας. Ένα παιδί ξαπλώνει και ένα άλλο τοποθετεί το μουσικό όργανο είτε στη κοιλιά του είτε στην πλάτη του και παίζει.
Πόση ώρα διαρκεί ο ήχος του; Αν αφήσουμε ένα φύλλο από όσο πιο ψηλά μπορούμε για να πέσει στο πάτωμα, θα φτάσει πιο γρήγορα απ’ ότι ο ήχος του Singing bowl διαρκεί;

Ο εκπαιδευτικός τραγουδάει ξανά το “Φθινόπωρο” και μοιράζει φθινοπωρινά φύλλα στα παιδιά, παίζοντας ρυθμικά με τα φύλλα μέσα στις παλάμες των παιδιών. Αφού όλα τα παιδιά αποκτήσουν από ένα φύλλο, ο εκπαιδευτικός παίρνει κάθε φορά ένα παιδί και χορεύουν μαζί. Στόχος σε αυτό το σημείο είναι α) να μοιράσει την ομάδα διαφορετικά στον χώρο: από τον κύκλο (ομάδα) σε διαφορετικά σημεία ο καθένας (άτομο), β) να αυτοσχεδιάσει φωνητικά με το τραγούδι που ήδη τα παιδιά γνωρίζουν, γ) η κίνηση να ακολουθεί τον φωνητικό αυτοσχεδιασμό.

Αφού κάθε παιδί έχει τη θέση του, ο εκπαιδευτικός παίζει με το Djembe.
Σημαντική ερώτηση: Όταν πέφτει το φύλλο στο έδαφος πως ακούγεται; Δυνατά ή σιγά; Και όταν “χορεύει” στον αέρα η κίνηση του είναι αργή ή γρήγορη;

Τα φύλλα παραμένουν στο πάτωμα, ενώ τα παιδιά χορεύουν/τρέχουν γύρω τους γρήγορα αλλά σιγά, όπως τα φύλλα. Τα βήματά τους θα πρέπει ελάχιστα να ακούγονται (.. και ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να παίζει με τον ίδιο τρόπο…)
Μόλις όμως αλλάξει σε αργό τέμπο, τότε τα παιδιά πρέπει να βρούν το φύλλο τους και όπως τα δέντρα να “ριζώσουν”. Σε αυτή τη δραστηριότητα κίνησης θα γίνεται εναλλαγή αργού-γρήγορου τέμπου και κίνησης στο χώρο-κίνησης σε σταθερό μέρος. Στο γρήγορο θα τρέχουν και στο αργό θα παρατηρήσουν το φύλλο με τις αισθήσεις τους: πως μυρίζει το φύλλο, πως το αισθανόμαστε πάνω στο δέρμα μας, είναι διαφορετική η μια πλευρά του από την άλλη, άμα το φυσάμε πως κινείται ή πως ακούγεται ο αέρας μας όταν το φυσάμε;

Η παραπάνω δραστηριότητα προετοιμάζει τα παιδιά και έναν φθινοπωρινό χορό. Πριν όμως χορέψουν, ακούνε μόνο την μουσική, ενώ ταυτόχρονα είναι χωρισμένα σε ζευγάρια. Ένας κάθε φορά από το ζευγάρι παίζει στην πλατούλα του άλλου. Αν η μουσική είναι γρήγορη τα δαχτυλάκια κινούνται γρήγορα και όταν είναι αργή χαϊδεύουμε την πλάτη.

Και ο φθινοπωρινός χορός είναι ο εξής: τα φύλλα, όπως στην προηγούμενη δραστηριότητα, παραμένουν κατά τη διάρκεια του γρήγορου μέρους στο πάτωμα και όταν ξεκινάει το αργό μέρος τα σηκώνουμε. Το τι μπορεί να γίνει με τα φύλλα κατά τη διάρκεια του αργού μέρους μπορεί να αποφασιστεί από τα ίδια τα παιδιά τώρα. Συγκεντρώνουμε τις ιδέες τους, συμφωνούμε με ποια σειρά θα τις κάνουμε και ο Φθινοπωρινός Χορός είναι έτοιμος! Η φθινοπωρινή μουσική που μπορεί να χρησιμοποιηθεί είναι το “Jenny Pluck Pears” του John Playford. Μία εξαιρετική εκτέλεση του κομματιού θα μπορέσετε να την ακούσετε από τους The Playfords – Ensemble στο CD τους “Oranges et Lemons: John Playford’s English Dancing Master (1651)”.

© Vasiliki Psyrra, https://thesingingfish.eu, 2015

Το περιεχόμενο αυτού του άρθρου αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία του/της αρθρογράφου. Συνεπώς, ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ κάθε αναδημοσίευση, αντιγραφή ή τροποποίηση του χωρίς την έγγραφη συγκατάθεση του/της. Εάν ενδιαφέρεστε για το περιεχόμενο της σελίδας, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας.