Το πουλί της φωτιάς

To_pouli_tis_fwtias_thesingingfishΠροτεινόμενη παράσταση μουσικού παραμυθιού με διαδραστικές δραστηριότητες από την Ελενίτσα Γεωργίου
Διάρκεια: 1 ώρα

Πριν ξεκινήσει η αφήγηση:
1. Ζέσταμα σώματος με τη χρήση του τραγουδιού ‘Καλημέρα πέρα ως πέρα’ και γνωριμία μουσικού – παιδιών με τη χρήση αντικειμένου και φωνής (σολ – μι).
2. Πληροφορίες για το συνθέτη Ι. Στραβίνσκι, το μπαλέτο και το παραμύθι
3. Ζέσταμα φωνής με τη χρήση στοιχείων της μουσικής που θα ακουστούν αργότερα στο παραμύθι (forte/δυνατά, piano/σιγανά, crescendo-decrescendo) και πληροφορίες για τα χάλκινα πνευστά.
4. Κατά την αφήγηση κυριαρχούν 2 κύριες μελωδίες
α) το τραγούδι «Χαίρε πρίγκιπα» και
β) αυτοσχεδιασμός στην πεντατονική κλίμακα.

Οι δραστηριότητες που θα χρησιμοποιηθούν είναι:
– Eισαγωγή με παίξιμο άρπας και τραγούδι («Μια φορά κι έναν καιρό…»)
– Βοηθάμε τον Ιβάν να φτάσει στον νεραϊδένιο κήπο με μελωδικά και ρυθμικά μοτίβα (ευθεία – τα τα, τάρατα, τα (όγδοο παρεστιγμένο + δέκατο έκτο, τρίηχο, τέταρτο – σαν να λέμε ‘πήγαινε μπροστά ή πρίγκιπα Ιβάν’), γέφυρες – α Α α (διάστημα 5ης, στροφή – στρρρψψψ).
– Όταν φτάσει στον κήπο κάνω την αφήγηση τραγουδιστά με συνοδεία άρπας: «έμεινε με το στόμα ανοικτό» κτλ (Μελωδία ‘χαίρε ω χαίρε’ που θα διδαχθεί και μετά)
χορεύω με τα αγόρια σε διάφορα επίπεδα ανάλογα με τη μουσική (ψηλά σαν το πουλί/κίνηση συνεχόμενη, στη μέση σαν τον Ιβάν/κίνηση κοφτή). Οδηγία: πάρτε μαντήλια και κάντε ό,τι κάνω.
– Το πουλί τραγουδά λυπημένο μέσα στην αγκαλιά του Ιβάν. Λέω και επαναλαμβάνουν τα παιδιά σε ζευγάρια πουλί – Ιβάν (πεντατονική

«άσε με ελεύθερο, να σου δώσω ένα φτερό,
κι όταν εσύ θα το κουνάς, θα’ ρχομαι να σε βοηθώ
θα σ’ αφήσω ελεύθερο, δώσε μου μόνο το φτερό,
τη σκλαβιά δεν αγαπώ, πέτα ψηλά στον ουρανό».

– Για να μας δώσει το φτερό το πουλί παίζουμε στα όργανα ρυθμικά μοτίβα. Οδηγία: μιμηθείτε με τα ξυλάκια σας τις κινήσεις του πουλιού! (χρήση τέταρτου και όγδοου)
– Ο Ιβάν συναντά τις 13 πριγκίπισσες και ερωτεύεται τη μια – δίνει μήλο. Προβολή βίντεο και χορός με κορίτσια (τα βήματα ίδια με χορογραφία τραγουδιού που ακολουθεί – δεξιά/αριστερά/στροφή/χέρια χιαστά).
– Η πριγκίπισσα του λέει για τα μάγια τραγουδιστά με τη χρήση της πεντατονικής και του διδάσκει το τραγούδι (‘Χαίρε Πρίγκιπα Ιβάν’). Ακρόαση μελωδίας από τα ηχεία κι έπειτα από το φλάουτο. Διδάσκω πρώτα την κίνηση (που έχουν ξαναδεί) και μετά το τραγούδι με τα ρυθμικά. Παίζω φλάουτο και λέω στα παιδιά να τραγουδούν παράλληλα.
– Ο Ιβάν παίρνει δύναμη, ανεβαίνει τα σκαλιά αλλά βγαίνουν οι φρουροί και τον πιάνουν.
– Ανήμπορος ζητά από τα παιδία να τραγουδήσουν και κουνώ το φτερό.
– Έρχεται το πουλί της φωτιάς θυμωμένο και τους μαγεύει όλους +
ΑΚΡΟΑΣΗ infernal dance: μπαίνω στη μέση του κύκλου και παράλληλα με την ακρόαση δείχνω τις εικόνες με τα χάλκινα πνευστά. Έπειτα ΣΗΚΩΝΟΜΑΣΤΕ όλοι και χορεύουμε με μεγάλες ή μικρές κινήσεις ανάλογα με τη μουσική και δείχνω καρτέλες FORTE/PIANO. Δεν το ακούμε όλο για να μη χαλάσει η ροή.
– Το πουλί μας λέει το μυστικό του αυγού και ο Ιβάν πάει στο παλάτι και βρίσκει το μπαούλο (παντομίμα)
– Σκεφτόμαστε μαγικές φράσεις για να σπάσει το αυγό και τις λέμε σιγανά και δυνατά (δείχνω καρτέλες)
– Σπάζω το αυτό και τα μάγια λύνονται – τι απέγιναν όλοι;

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ / ΑΦΟΜΙΩΣΗ:
στο γάμο την επόμενη μέρα όλοι χόρευαν και τραγουδούσαν.
Α) προβολή αποσπασμάτων μπαλέτου στο βίντεο,
Β) μίμηση κινήσεων πουλιού με ρυθμικά μοτίβα δοσμένα από τα παιδιά αυτή τη φορά,
Γ) Τραγούδι «Χαίρε ω χαίρε…» με στίχους από τα παιδιά.

ΟΡΓΑΝΑ ΤΗΣ ΟΡΧΗΣΤΡΑΣ που θα παρουσιαστούν σε αυτή την παράσταση: Άρπα, Φλάουτο.

Οι δραστηριότητες με την αφήγηση:

Μια φορά κι έναν καιρό, στη μακρινή Ρωσία που κάνει κρύο τσουχτερό, κι έχει πολλά βασίλεια… Ζούσε ο πρίγκιπας Ιβάν! Ο πρίγκιπας Ιβάν ήταν πολύ θαρραλέος, έξυπνος και ατρόμητος. Μα πάνω απ’ όλα ήταν περίεργος! Του άρεσε να διαβάζει βιβλία και παραμύθια, ιστορίες από όλο τον κόσμο!To_pouli_tis_fwtias_thesingingfish_1

Μια μέρα διάβασε ότι σε ένα μακρινό βασίλειο στη Ρωσία, στο παλάτι του κακού και αθάνατου Κασιάι, ζούσε το Πουλί της Φωτιάς! Ένα τεράστιο πουλί με πορτοκαλοκόκκινα φτερά, χρυσαφιά με μπλε και πράσινο… Ξέρετε γιατί το λένε έτσι; Επειδή γεννιέται μέσα από τις ίδιες του τις στάχτες. Κουρνιάζει στη φωλιά του όταν θέλει να ανανεωθεί μια φορά στα 100 χρόνια και γεννιέται μέσα από τη φωτιά, γι’ αυτό είναι αθάνατο! Ο μύθος έλεγε ότι όποιος καταφέρει να το αιχμαλωτίσει θα γίνει και άρχοντας του. Έτσι ο Ιβάν αποφάσισε να το κάνει δικό του.

Καβαλίκεψε το άλογο του και για 40 μέρες και 40 νύχτες τριγυρνούσε στα άγρια δάση και βουνά της Ρωσίας. Έκανε στάση μόνο για να φάει και να ξεκουραστεί. Ρώτησε από δω, ρώτησε από κει και βρήκε το δρόμο που οδηγούσε στο σκοτεινό βασίλειο. Κατέβηκε από το άλογο του και με το σπαθί του κατάφερε να εξοντώσει όλους τους φρουρούς της πύλης!

Δραστηριότητα 1:
Είχε μπροστά του ένα δίλημμα, ποιον δρόμο να ακολουθήσει για να φτάσει στον νεραϊδένιο κήπο; Εκεί κατοικούσε το πουλί της φωτιάς. Να πάει δεξιά ή αριστερά; Τι λέτε παιδιά; (Τα παιδιά διαλέγουν και δείχνω τον χάρτη). Πρέπει να βοηθήσουμε τον πρίγκιπα Ιβάν να φτάσει στον νεραϊδένιο κήπο. Για να
πάει ευθεία: τάτα τάρατα τα
περάσει τη γέφυρα: αΑα (διάστημα 5ης)
να στρίψει: στρρρρ-ψψψψψ

Φτάνοντας λοιπόν στον νεραϊδένιο κήπο έμεινε με το στόμα ανοικτό… Πανέμορφα δέντρα φορτωμένα με καρπούς και χιλιάδες ευωδιαστά λουλούδια από όλο τον κόσμο, και στη μέση του κήπου μια μηλιά με χρυσά μήλα. Κι εκεί που περπατούσε, ο πρίγκιπας Ιβάν ξαφνικά άκουσε ένα θρόισμα, γυρίζει και τι να δει; ένα πελώριο πουλί με πορτοκαλοκόκκινα φτερά να πετά από πάνω του και γύρω γύρω να πετάγεται χρυσόσκονη. ‘Το πουλί της φωτιάς’, φώναξε και χοροπήδησε από τη χαρά του! ‘Τώρα είναι η ευκαιρία να το πιάσω!’.

Δραστηριότητα 2:
Όσο το πουλί ερχόταν κοντά του, τόσο προσπαθούσε να το πιάσει. Τα παιδιά παίρνουν μαντήλια και γίνονται πουλιά – χορεύουμε μαζί. Δεν τα καταφέρνει γιατί το πουλί χοροπηδά και πετά μακριά του. Όταν μετά από κάμποση ώρα κουράστηκε, ο Ιβάν πήγε προσεκτικά κοντά του και το άρπαξε αγκαλιάζοντας το. Πόσο χαιρόταν, τόσο θα ήταν ο αφέντης του. Το πουλί, που πρώτη φορά ήταν σε αιχμαλωσία, έτρεμε και φοβήθηκε. Άρχισε να κελαηδά λυπημένα και λέει στον Ιβάν:

(τραγουδιστά με ίδια μελωδία όπως στην αρχή)

‘Άσε με ελεύθερο να σου δώσω ένα φτερό, κι όταν εσύ θα το κουνάς, εγώ θα σε βοηθώ’.
Ο πρίγκιπας Ιβάν του απαντά πάλι τραγουδώντας «Θα σ’αφήσω ελεύθερο, δώσε μου μόνο το φτερό, τη σκλαβιά δεν αγαπώ, πέτα ψηλά στον ουρανό».

Δραστηριότητα 3:
‘Όχι τόσο γρήγορα!’ είπε το Πουλί της Φωτιάς. ‘Αν θέλεις να στο δώσω, θα πρέπει τα παιδάκια να παίξουν το κελάηδισμα μου. Δίνω όργανα στα παιδιά (ξυλάκια καλύτερα), κάνω κινήσεις με το σώμα μου και τα παιδιά αναπαράγουν στα όργανα. (τα – φτερά, τίτι – κουνώ φτερά πάνω κάτω, τάα – κουνώ ώμους, κτλ)
‘Μπράβο παιδιά! τα καταφέραμε!’ λέει ο Ιβάν. Το πουλί μας δίνει το φτερό και πετά ψηλά στον ουρανό. Ο Ιβάν τριγυρνά στον κήπο και ακούει μια απαλή μουσική, κρύβεται πίσω από τη μηλιά με τα χρυσά μήλα και βλέπει όχι μία, όχι δύο, όχι τρεις, αλλά 13 όμορφες γυναίκες να κατεβαίνουν τα σκαλιά του παλατιού. Ήταν πολύ εντυπωσιακές, είχαν άσπρο δέρμα, μακριά μαλλιά και μακριά φορέματα. Ξεκίνησαν να χορεύουν ένα μαγευτικό χορό, για δείτε τις!

Παρακολουθούμε με παντομίμα τις πριγκίπισσες. Βάζουμε τα χέρια κάτω από το πιγούνι σαν να ακουμπάμε στο παράθυρο.

Ο Ιβάν τις πλησιάζει και ερωτεύεται την 13η κοπέλα. Χορεύουν μαζί και κόβει ένα χρυσό μήλο και της το δίνει (παντομίμα). Το ερωτεύεται κι αυτή και του λέει το μυστικό. ‘Αυτό το παλάτι είναι μαγεμένο, πρόσεχε! Όποια κοπέλα μπει μέσα γίνεται σκλάβα του κακού και αθάνατου Κασιάι και όποιος άντρας μπει μετατρέπεται σε πέτρα.’

Δραστηριότητα 4 + 5:
Θα σου μάθουμε ένα τραγούδι για να το τραγουδήσεις όταν θες να έρθει το πουλί της φωτιάς. Πρώτα ακούμε τη μελωδία από το μπαλέτο (αποσπασμα απο το μερος Princesses’ Khorovod) ή από το όμποε/κλαρινέτο και μετά διδάσκω το τραγούδι στα παιδιά:

Χαίρε, ω χαίρε πρίγκιπα Ιβάν
σώσε μας από τον κακό Κασιάι (χ2 μελωδία)
το φτερό, κούνησε, το πουλί, της φωτιάς να’ρθει (ρυθμικά).
τίτι τα, τίτι τα, τίτι τα, τίτι τίτι τα.

To_pouli_tis_fwtias_thesingingfish_2

Ο πρίγκιπας Ιβάν παίρνει θάρρος από την αγάπη της κοπέλας και κατευθύνεται προς τα σκαλιά του παλατιού (παντομίμα). Ο κακός και αθάνατος Κασιάι (κάθομαι στο σκαμνάκι και υποδύομαι τον κακό, το ένα χέρι στην πολυθρόνα, το άλλο κρατά σκήπτρο και χτυπά στο πάτωμα) όμως που παρακολουθούσε τα πάντα, εξαγριώθηκε! Στέλνει τους άσχημους φρουρούς του να πιάσουν τον Ιβάν. Είχαν σουβλερά δόντια, γαμψή μύτη και μυτερά αφτιά. Ο Ιβάν προσπάθησε με κάθε τρόπο να τους αντιμετωπίσει αλλά δεν τα κατάφερε… Τον περικύκλωσαν και τον αιχμαλώτισαν. Το σώμα του άρχισε να γίνεται πέτρινο! Τι θα κάνουμε παιδιά;;;

Δραστηριότητα 6:
Τραγουδάμε το τραγούδι που μας έμαθαν οι 13 κοπέλες και λέμε σε ένα παιδί να κουνήσει το φτερό! (έχω κλειστά πόδια και χέρια στο στήθος, ανήμπορος να βοηθήσω). Το πουλί της φωτιάς εμφανίζεται θυμωμένο και χορεύοντας από πάνω τους, μαγεύει τους πάντες και περπατούν υπνωτισμένοι.

Δραστηριότητα 7:
Ακρόαση ‘Infernal dance’
μπαίνω στη μέση του κύκλου και παράλληλα με την ακρόαση δείχνω τις εικόνες με τα χάλκινα πνευστά. Έπειτα ΣΗΚΩΝΟΜΑΣΤΕ όλοι και χορεύουμε με μεγάλες ή μικρές κινήσεις ανάλογα με τη μουσική και δείχνω καρτέλες FORTE/PIANO. Δεν το ακούμε όλο για να μη χαλάσει η ροή.

Ανοίγω τα φτερά μου και πετώ πάνω από τα παιδάκια, λέγοντας ότι ο βασιλίας κοιμήθηκε. Πάω στον πρίγκιπα Ιβάν και του λέω το μυστικό:
Μέσα σε ένα μπαούλο στο παλάτι ο κακός Κασιάι κρύβει ένα αυγό. Μόνο αν σπάσει αυτό το αυγό θα εξαφανιστεί ο κακός Κασιάι!

Ο Ιβάν (διαλέγω ένα παιδί) μπαίνει μέσα στο παλάτι. Ψάχνει από δω, ψάχνει από κει, τίποτα. ‘Παιδιά, που να ψάξω;’. Μου λένε τα παιδιά και πάω. (παντομίμα) Πιάνω το ξύλινο μπαούλο και βγαίνω έξω, το ανοίγω και βρίσκω το αυγό. Είναι πράσινο και μεγάλο. Το δείχνω με τα χέρια μου.

Δραστηριότητα 8:
‘Παιδιά, για σκεφτείτε 3 μαγικές φράσεις για να σπάσει το αυγό!’ Λένε πρώτα piano/σιγανά και προσπαθώ να το σπάσω, αλλά δε γίνεται τίποτα. Επαναλαμβάνουμε forte/δυνατά, σηκώνω τα χέρια ψηλά και το ρίχνω κάτω με δύναμη και σπάει. ‘ Μπράβο παιδιά!’
Με μιας, εξαφανίζεται ο Κασιάι ο αθάνατος, οι κοπέλες ελευθερώνονται και η πέτρα σπάει γύρω από τα σώματα των ιπποτών. Το σκοτάδι φεύγει και ο ήλιος κυριεύει παντού. Ο πρίγκιπας Ιβάν, παίρνει το χέρι της κοπέλας και της ζητά να τον παντρευτεί επειδή τον έσωσε. Αυτή δέχεται και την επόμενη μέρα γίνονται οι γάμοι.

Κι έζησαν αυτοί καλά, κι εμείς καλύτερα!