Πόλεμος και ειρήνη

Προτεινόμενο μάθημα μουσικής με θέμα τον πόλεμο από τη Βασιλική Ψύρρα. Οι δραστηριότητες μπορούν να προσαρμοστούν για όλες τις ηλικιακές ομάδες.

Ο στόχος είναι να φέρουμε στο μάθημα της μουσικής με έμμεσο και δημιουργικό τρόπο λεπτά ζητήματα, όπως είναι ο πόλεμος και η ειρήνη. Τα παιδιά (ή οι συμμετέχοντες) μέσα από βιωματικές δραστηριότητες και έρχοντας σε επαφή με άλλες μορφές τέχνης (ζωγραφική, ποίηση, κίνηση) σε συνδυασμό με τη μουσική έχουν την ευκαιρία να συζητήσουν για την σκληρότητα του πολέμου και τα δεινά που φέρνει καθώς επίσης τη σημασία της ειρήνης και της αδερφοσύνης. Οι παρακάτω δραστηριότητες καλύπτουν τα περιεχόμενα της μουσικής εκπαίδευσης (ρυθμός, κίνηση, τραγούδι, μουσικά όργανα, αυτοσχεδιασμός) με τη βοήθεια έργων τέχνης που παρουσιάζουν αλλά και κριτικάρουν τη φρίκη του πολέμου. Οι δραστηριότητες μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε μάθημα όλες μαζί αλλά και μεμονωμένες.

1. Μουσική και κίνηση
α) Περπατάμε ελεύθερα στο χώρο. Προσπαθούμε να ανακαλύψουμε όλες τις γωνίες, τις αποστάσεις σε σχέση με τον χώρο, σε σχέση με τους ανθρώπους δίπλα μας. Αν αλλάξουμε τον τρόπο που περπατάμε, αλλάζει και ο χώρος.

β) Όταν κάποιος/α λέει στοπ, σταματάμε και αυτός/η προτείνει ένα καινούριο περπάτημα.

γ) Ακούμε ένα απόσπασμα από το πιανιστικό έργο “Guernica” του Paul Dessau, ο οποίος το εμπνεύστηκε από τον ομώνυμο πίνακα, και περπατάμε, αλλά αφήνουμε και τη μουσική να μας επηρεάσει.

δ) Γίνεται πάλι το ίδιο παιχνίδι και με τη μουσική: περπατάμε – στοπ – αλλαγή, αλλά μπορούμε να και να χρησιμοποιήσουμε και άλλα μέρη του σώματος και να αλλάξουμε τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε, όχι μόνο τον χώρο αλλά και το σώμα μας.

3. Φωνή – Γραφική παρτιτούρα
α) Εξερευνούμε τον “χώρο” της φωνής μας. Οι συμμετέχοντες “βοηθάνε” το περιστέρι του Picasso να βρει το κλαδί της ελιάς, να βρεί την ειρήνη. Με μία γραμμή ζωγραφίζουμε τη διαδρομή. Κάποιοι ζωγραφίζουν μόνο μια ευθεία, άλλοι μπορεί να φτιάξουν μια πιο περίπλοκη γραμμή.

β) Όταν είναι έτοιμη η διαδρομή κάθε παιδί την τραγουδάει. Δημιουργείται δηλαδή ένας φωνητικός αυτοσχεδιασμός με βάση την πορεία και την πολυπλοκότητα της γραμμής.

4. Ρυθμός – Bodypercussion
α) Λέμε ρυθμικά το ποίημα του Hugo Ball “Totenklänge*”. Εδώ ακολουθεί μόνο ένα απόσπασμα:
bchigi bschigo
bschigi bschigi
bschigo bschigo
goggo goggo
ogoggo

β) Παίζουμε με το ποίημα bodypercussion:
Χτυπάμε τα πόδια το πάτωμα. Ρυθμική αξία το τέταρτο.
bchigi – Χτυπάμε το δεξί πόδι στο πάτωμα (τέταρτο)
bschigo – Χτυπάμε το αριστερό πόδι στο πάτωμα (τέταρτο)
bschigi – Δεξί πόδι (τέταρτο), χέρια πάνω στους μηρούς (όγδοα)
bschigi – Αριστερό πόδι (τέταρτο), χέρια πάνω στους μηρούς (όγδοα)
bschigo – Δεξί πόδι (τέταρτο)
bschigo – Αριστερό πόδι (όγδοο)
goggo goggo – Γροθιές πάνω στους μηρούς (όγδοα)
ogoggo – Δεξί πόδι, αριστερό πόδι, παλαμάκια (τρίηχο ογδόων)

* Ο Hugo Ball άνηκε στο πολιτικό-καλλιτεχνικό ρεύμα Ντανταϊσμός (Dada). Οι Ντανταϊστές έκαναν γενικά κριτική στον πόλεμο αλλά και στο ναζισμό μέσω των έργων τους, κυρίως θέατρο και ποίηση. Το ποίημα Totenklänge στα ελληνικά σημαίνει “Ήχοι θανάτου” και είναι γραμμένο σε μια μη υπαρκτή γλώσσα.

5. Μουσικά όργανα – Πίνακας “Guernica”
α) Με διαφορετικά μουσικά όργανα, κυρίως κρουστά παίζουμε το ρυθμικό του ποιήματος.

β) Δείχνουμε και περιγράφουμε τον πίνακα και φτιάχνουμε τη δικιά μας μουσική “Guernica”. Χάος, πανικός θα επικρατήσει! Επίσης μπορεί να γίνεται εναλλαγή: Ρυθμικό – Σύνθεση ή κάποιο τραγούδι της επιλογής του εκπαιδευτικού – Ρυθμικό.

© Vasiliki Psyrra, https://thesingingfish.eu, 2014

Το περιεχόμενο αυτού του άρθρου αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία του/της αρθρογράφου. Συνεπώς, ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ κάθε αναδημοσίευση, αντιγραφή ή τροποποίηση του χωρίς την έγγραφη συγκατάθεση του/της. Εάν ενδιαφέρεστε για το περιεχόμενο της σελίδας, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας.

Εικόνα: https://blog.singulart.com/de/2019/02/05/guernica-von-pablo-picasso/