|
 Προτεινόμενο μάθημα για τις πρώτες τάξης του δημοτικού από τη Βaσιλική Αϊντζή
Θα χρειαστούμε:
1 δόση έντασης (ανάλογα με τα γούστα μας)
1 δόση διάρκειας
1 δόση τονικού ύψους
1 γερή δόση χροιάς
Τοποθετούμε όλα τα υλικά μέσα σε ένα ντέφι και ανακατεύουμε καλά με μία μπαγκέτα μέχρι τα υλικά να γίνουν ένα. Ο ήχος μας είναι έτοιμος!
Η διδασκαλία που ακολουθεί αφορά τα 4 χαρακτηριστικά του ήχου και απευθύνεται σε παιδιά των πρώτων τάξεων του δημοτικού. Διάρκεια διδασκαλίας: 4 διδακτικές ώρες.
Ένταση (ή όπως το λέμε εμείς…το forte και το piano)
Ξεκινάμε συζητώντας για τους ήχους που συναντάμε γύρω μας και τους διαχωρίζουμε σε δυνατούς και σιγανούς. Στη συνέχεια εξηγούμε τις έννοιες forte (f) και piano (p) και τις σημειώνουμε στον πίνακα. Ακολουθεί δραστηριότητα όπου τα παιδιά αποτελούν μία ορχήστρα που παίζει ΜΟΝΟ παλαμάκια και ο δάσκαλος είναι ο μαέστρος τους. Ο μαέστρος λοιπόν δείχνει όποια από τις δύο έννοιες θέλει και τις εναλλάσσει συνεχώς. Η ορχήστρα πρέπει να ακολουθεί παίζοντας πότε forte και πότε piano. Έπειτα εξηγούμε στα παιδιά ότι δεν υπάρχουν μόνο δυνατοί και σιγανοί ήχοι αλλά και κάποιοι ενδιάμεσοι (mf, cresc, decresc). Σημειώνουμε και τις καινούριες έννοιες στον πίνακα και ακολουθεί η δραστηριότητα της ¨βροχής¨. Συζητάμε με τα παιδιά το πως ξεκινάει, δυναμώνει και σταματάει η βροχή και μετά περνάμε στην πράξη. Ψιχάλες (ανοιχτή η μία παλάμη και χτυπάμε με το ένα δάχτυλο του άλλου χεριού, ενώ όσο δυναμώνει σταδιακά βάζουμε και τα υπόλοιπα δάχτυλα), Βροχή (παλαμάκια), Κεραυνοί (χτυπάμε και τα πόδια), και επιστρέφουμε με τον ίδιο τρόπο. Στη συνέχεια εξηγούμε την προηγούμενη δραστηριότητα δείχνοντας τις έννοιες στον πίνακα και ξαναγυρνάμε στη δραστηριότητα της ορχήστρας μόνο που αυτή τη φορά η ορχήστρα παίζει όλες τις έννοιες (f, p, cresc, decresc). Για το τέλος παίζουμε ένα πολύ γνωστό παιχνίδι παραλλαγμένο. Πρόκειται για το παιχνίδι του κρυμμένου θησαυρού μόνο που αντί τα παιδιά να φωνάζουν κρύο-ζέστη, φωνάζουν: forte όταν είναι κοντά, piano όταν είναι μακριά, cresc όταν πλησιάζουν και decresc όταν απομακρύνονται.
 Διάρκεια (ή όπως το λέμε εμείς…ο μεγάλος και ο μικρός ήχος)
Συζητάμε για τους ήχους που ακούμε γύρω μας και για το αν έχουν όλοι την ίδια διάρκεια ή όχι. Έπειτα δίνουμε σχήμα στους ήχους αυτούς. Μια μεγάααλη παύλα για τους μεγάλους ήχους και μια μικρή για τους μικρούς (αλλιώς παύλα για τους μεγάλους και τελεία για τους μικρούς-κοφτούς). Στη συνέχεια ζητάμε από τα παιδιά να δίνουν σχήμα σε αυτά που ακούν από την φλογέρα στο χαρτί τους (σαν dictee). Τα παραδείγματα προοδευτικά γίνονται όλο και πιο δύσκολα. Ξεκινάμε από 2 ήχους και μπορούμε να φτάσουμε άνετα ακόμα και τους 15! Φυσικά παίζουμε το απόσπασμα αργά και 3 φορές ώστε να έχουν χρόνο να γράψουν και να τσεκάρουν τις απαντήσεις τους. Τελειώνουμε με μία πολύ γνωστή δραστηριότητα: τα παιδιά κινούνται στο χώρο όσο υπάρχει μουσική (ή ήχος από μουσικό όργανο) και κοκαλώνουν όταν ο ήχος σταματάει.
Τονικό ύψος (ή όπως το λέμε εμείς…ο ψηλός και ο χαμηλός ήχος)
Συζητάμε για τους ήχους γύρω μας και για το αν έχουν όλοι το ίδιο τονικό ύψος ή αν κάποιοι ακούγονται πιο χαμηλά και άλλοι πιο ψηλά. Έπειτα ακολουθεί ακουστική δραστηριότητα (dictee), όπου τα παιδιά πρέπει να συμπληρώσουν σε ένα πινακάκι που έχουμε ετοιμάσει από πριν, αν ο ήχος είναι χαμηλός ή ψηλός. Τα παραδείγματα επαναλαμβάνονται και πάλι 3 φορές από την φλογέρα. Τελειώνουμε με μία παραλλαγή πολύ γνωστής δραστηριότητας: τα παιδιά κινούνται στο χώρο όσο υπάρχει ήχος μόνο που αυτή τη φορά κινούνται στις μύτες των ποδιών και με τα χέρια ψηλά όταν ο ήχος είναι ψηλός και μαζεμένα σαν κουβάρι όταν ο ήχος είναι χαμηλός.
Χροιά (ή αλλιώς ήχος και χρώμα μαζί, δηλαδή ηχόχρωμα)
Ξεκινάμε με μία δραστηριότητα: τα παιδιά κλείνουν τα μάτια. Όποιο παιδί ακουμπήσει ο δάσκαλος πρέπει να πει τη λέξη ηχόχρωμα (χωρίς να αλλοιώσει τη φωνή του) και τα υπόλοιπα παιδιά μαντεύουν ποιος μίλησε. Στη συνέχεια συζητάμε με τα παιδιά ποιό είναι αυτό το χαρακτηριστικό του ήχου που μας βοηθάει να ξεχωρίζουμε τον κάθε ήχο από κάποιον άλλο ακόμα και με κλειστά τα μάτια. Συζητάμε επίσης για το πώς ξεχωρίζουν μεταξύ τους τα μουσικά όργανα. Έπειτα παρουσιάζουμε στα παιδιά πολλά μικρά κρουστά όργανα (μαράκες, κουδουνάκια, ξύστρα, ξυλάκια, ντέφι, πιατίνια, ταμπουρίνο, τρίγωνο…ή ότι άλλο έχουμε), έτσι ώστε να γνωρίσουν τα ονόματα τους, τους ήχους τους και τα υλικά από τα οποία φτιάχνονται. Ακολουθεί δραστηριότητα-παιχνίδι όπου τα παιδιά ένα-ένα κρύβονται, ενώ ο δάσκαλος παίζει όποιο ή όποια από τα παραπάνω όργανα θέλει και με όποιο τρόπο θέλει. Τα παιδιά μέσα σε 3 ευκαιρίες μπορούν να δοκιμάσουν και να παίξουν τα όργανα μέχρι να βρούνε τον σωστό ήχο.
|
